جایگاه حوزه اقیانوس هند و تنگه های استراتژیک آن در فرایند جهانی شدن

نویسندگان

زهرا پیشگاهی فرد

دانشیار دانشگاه تهران نسرین خانیها

استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

یژگی¬هایی که برخی تنگه¬ها را از نظر جهانی مهم می¬سازد و باعث می¬شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت¬های جهانی و منطقه¬ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجود دو عامل، یکی اقتصادی که خود به دو دسته انرژی و تجارت تقسیم می¬شود، و دیگر نظامی است. این عوامل، اثرات و پیامدهای مشخص و پویایی را برای تنگه¬ها بوجود آورده، و پیگیری استراتژی¬ها برای مناسب ساختن این پیامدها، این تنگه¬ها را به محل رقابت قدرت¬ها تبدیل می¬کند. اما میزان اهمیت تنگه¬های استراتژیک در طول تاریخ متفاوت بوده و با پیشرفت¬های تکنولوژکی و تغییر الگوهای سیاست جهانی دستخوش تغییر شده است. غالب تنگه¬های بین¬المللی در عصر نظام دو قطبی بیشتر اهمیت سیاسی و ژئوپولیتیکی داشتند؛ هرچند این اهمیت هنوز نیز در بعضی از آنها وجود دارد و دیدگاه-های ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی بر آنها حاکم است، در حال حاضر تنگه¬های مهم از نقش¬آفرینی ژئواکونومیکی نیز برخوردار شده¬اند. تنگه¬ها مهم اقیانوس هند به جهت صرفه¬جویی¬های اقتصادی و نزدیک ساختن سه حوزه جغرافیایی اصلی اقتصاد جهان یعنی آمریکای شمالی و اتحادیه اروپا و جنوب شرق آسیا از جایگاه ویژه¬ای برخوردارند. با این اوصاف این پژوهش ضمن بررسی تغییرات ایجاد شده در مفهوم و مصداق تنگه¬های استراتژیک در دو دوره ژئوپلیتیکی نظام دوقطبی و پس از آن، درپی تحلیل اثرات قدرت و سیاست در آنها می¬باشد. نتایج حاصله بیان¬گر این مسئله است که صحنه اقیانوس هند و تنگه¬های مهم آن به دلیل داشتن نقش کلیدی در تجارت دریایی، از اهمیت بالایی برخوردارند و این امر باعث می¬شود تا این تنگه¬ها محل رقابت قدرت-های رقیب باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه حوزة اقیانوس هند و تنگه های استراتژیک آن در فرایند جهانی شدن

یژگی¬هایی که برخی تنگه¬ها را از نظر جهانی مهم می¬سازد و باعث می¬شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت¬های جهانی و منطقه¬ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجود دو عامل، یکی اقتصادی که خود به دو دستة انرژی و تجارت تقسیم می¬شود، و دیگر نظامی است. این عوامل، اثرات و پیامدهای مشخص و پویایی را برای تنگه¬ها بوجود ...

متن کامل

تحولات استراتژیک فرهنگ و مدیریت در فرایند جهانی شدن

جهانی شدن و جهانی سازی و تحولات استراتژیک در مدیریت فرهنگی از مفاهیم چند بعدی و پیچیده‌ای است که درباره آن بحث‌های گوناگونی صورت گرفته و دیدگاهها و نظریه‌هایی نیز در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله سعی شده است که جهانی شدن و جهانی سازی در حوزه مدیریت و فرهنگ تعریف و از دیدگاههای مختلف بیان شود که مهمترین آن تحولات در قرن بیستم و بالاخص در دهة 1970 میلادی است که وارد مرحله جدیدی شد و در...

متن کامل

تحولات استراتژیک فرهنگ و مدیریت در فرایند جهانی شدن

جهانی شدن و جهانی سازی و تحولات استراتژیک در مدیریت فرهنگی از مفاهیم چند بعدی و پیچیده ای است که درباره آن بحث های گوناگونی صورت گرفته و دیدگاهها و نظریه هایی نیز در این زمینه ارائه شده است. در این مقاله سعی شده است که جهانی شدن و جهانی سازی در حوزه مدیریت و فرهنگ تعریف و از دیدگاههای مختلف بیان شود که مهمترین آن تحولات در قرن بیستم و بالاخص در دهة 1970 میلادی است که وارد مرحله جدیدی شد و در ا...

متن کامل

فرایند جهانی شدن و تاثیر آن بر نقش رسانه ها در حوزه فرهنگی ایران: مطالعه موردی تلویزیون

این مقاله، گزیده ای از یک پژوهش دانشگاهی است که به بررسی پدیده جهانی شدن و تاثیر آن بر نقش رسانه ها در حوزه فرهنگی ایران و نیز به بررسی این مساله می پردازد که جهانی شدن چه تاثیری بر نقش تلویزیون ایران در حوزه فرهنگ داشته و این که عملکرد بهینه تلویزیون در این زمینه چه باید باشد. در این تحقیق دو هدف عمده دنبال شده است. اول بررسی وضع موجود تلویزیون ایران در حوزه های مختلف فرهنگ با توجه به جهانی شد...

متن کامل

تحول مفهوم شهروندی در فرایند جهانی شدن

جهانی شدن با هدف قرار دادن نهاد شهروندی که به مثابه گرانیگاه زیست ملی به شمار می­آید، موجب جابجایی این گرانیگاه شده به طوری که در قرن 21 زیست نوینی به نام زیست جهانشمول در حال ظهور است. زیست جهانشمول، زیستی است که در پر توان تنها تعهدات ومسوولیت­ها و حقوق ملی و سرزمینی ارزش پیدا نمی­کنند، بلکه انسان به این درجه از آگاهی ارتقا می­یابد که در برابر ارزش­ها و آموزه­های انسانی که فراملی بوده، مسوولی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه جغـرافیا

جلد ۳، شماره ۱۰، صفحات ۸۰-۱۱۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023